بیوگرافی لیلی افشار
لیلی افشار نخستین نوازندهٔ زن در جهان است که در رشته اجرای گیتار کلاسیک به درجه دکترا دست یافت.
لیلی افشار در ۱۸ اسفند ۱۳۳۸ در تهران زاده شد.
او اهل شهرستان تنکابن مازندران و اصالت آذری دارد.
وی نوه «رضا افشار» وزیر راه رضاشاه بود.
مادربزرگش تار میزد و پدرش که به نواختن ویولن و پیانو آشنا بود نیز مشوق لیلی افشار بود.
در ده سالگی وقتی نوازندگی گیتار را در دیدار با یکی از اقوام خود از نزدیک مشاهده کرد به این ساز علاقهمند شد و فراگیری آنرا آغاز کرد. اولین معلم او «داریوش افراسیابی» نام داشت.
افشار در همان کودکی در کلیسای آلمانیها و کاخ جوانان اولین کنسرت خود را برگزار کرد.
داریوش افراسیابی
او پس از پایان دوره متوسطه در سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفت و تحصیل در رشته موسیقی و در زمینه گیتار را ادامه داد و لیسانسش را از کنسرواتوار موسیقی بوستون گرفت و سپس برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد در همین رشته به کنسرواتوار موسیقی نیو انگلند رفت و زیر نظر «نیل اندرسون» به تحصیل پرداخت.
پس از آن دوره دکتری را زیر نظر «بروس هلزمن»،یکی از بهترین استادان آهنگسازی در دانشگاه ایالتی فلوریدا به پایان رسانده و به این ترتیب نخستین زنی در جهان بود که موفق به اخذ درجه دکترا در نوازندگی گیتار شد.
آندرس سگوبی
افتخارات لیلی افشار به اینجا ختم نشده و موفق به دریافت دیپلم افتخاری آکادمی موسیقی کیجانا در سینا ایتالیا را دارد.
او جزو دوازده گیتاریستی بود که توانست جهت گذراندن دوره های پیشرفته بین المللی به حضور «آندرس سگوبیا», پدربزرگ گیتار کلاسیک جهان برسد.
سگوبیا به شدت به استعداد بالای لیلی ایمان داشت. به طوری که در مصاحبه ای که در اخبار شامگاهی ان بی سی پخش می شد اظهار کرد: «او (لیلی افشار) روزی یک نوازنده معروف خواهد شد.»
زمان زیادی طول نکشید که این پیش بینی به حقیقت پیوست. خانم افشار جایگاه پروفسوری خود در دانشگاه ممفیس را در سال ۱۹۸۹ به دست آورد و سالها مدیریت برنامه لیسانس، فوق لیسانس و دکترای این دانشگاه را برعهده داشت.
و عنوان استاد موسیقی در این دانشگاه جایزه استاد برتر در سال ۲۰۰۰ را به خود اختصاص داد.
او همواره از شاگردانش می خواهد که سعی کنند شعر بگویند تا ذهنشان باز شود. بیهوده و بی هدف ننوازند. بلکه تمرین کنند و با تکیه بر احساس خود و بدون کپی از دیگران اجرا کنند.
وی درباره تمرینات خودش در مراحل اولیه آموزش نوازندگی و تحصیلات آکادمیک می گوید:
«من در هنگام تحصیل روزی ده ساعت تمرین می کردم. اما اکنون به دلیل حضور در کنسرت ها و اجراهای مختلف روزی به پنج تا شش ساعت تمرین می پردازم.
رضا والی
از نظر خانم افشار، اجرا روی صحنه بسیار لذت بخش است و کنسرتهای متعددی در کشورهای ایران آمریکا انگلستان ایرلند کانادا فرانسه دانمارک ایتالیا آفریقا استرالیا و غیره برگزار کرده است. همچنین در سالنهای موسیقی معروف جهان کنسرتهای مختلفی برگزار کرد و به عنوان بهترین گیتاریست کلاسیک زن برنده جایزه "ارویل ایچ. گیبسن" شد.
لیلی افشار جزو اولین اجرا کنندگان آثار «گری آیستر», «لوریس چوبانیان»، «گرارد روژد», «کامران اینجه»، «باربارا کولب»، «سالوادور برودونس»، «رضا والی» و بسیاری دیگر باشد.
کتاب آموزش گیتار لیلی افشار
سال ۲۰۰۱ پس از گذشت ۲۰ سال به ایران سفر کرد و بعد از آن دیگر با فواصل زمانی کمتری در ایران حضور یافته و اقدام به برگزاری کلاس ها و دوره های مختلفی نمود.
او هر بار نت های جدیدتری را با خود به ایران می آورد و با برگزاری کارگاه های مختلف سعی کرد گامی در جهت پیشرفت نوازندگی ایران بردارد.
مجموعه ای هفت جلدی از دوره های تاریخی گیتار را با ویراستاری خودش به انتشار رسانید و در اختیار علاقه مندان قرار داد.
وی به موسیقی ایرانی علاقه بسیاری داشت یکی از دغدغههای او اجرای قطعات ایرانی بود.
در مصاحباتی که انجام داده، موسیقی ایرانی را به دو نوع تقسیم کرده است:
«موسیقی محلی» که بسیار شبیه موسیقی غربی است و به راحتی با گیتار نواخته می شود و «موسیقی سنتی» که قابل اجرا با گیتار نیست.
اما او با افزودن ربع پرده به گیتارش، موسیقی سنتی ایرانی را نیز بخوبی نواخته و اجرا کرده است.
از این بانوی هنرمند ایرانی، هفت آلبوم موسیقی و دو کتاب در رابطه با گیتار کلاسیک و کتاب «پنج آواز محلی ایرانی» در رابطه با آوازهای فولکلور ایران منتشر شده است.
به گفته لیلی افشار، این پنج آواز منتخبی از موسیقی فولکلور ایرانی است که در تنظیم قطعات، فرم اصلیشان حفظ شده است.
و انتخاب آوازها از نواحی مختلف ایران که لهجهها و گویشهای گوناگون دارند، نشئت گرفته است:
- «گل گندم»
- «عزیز جون»
- «لیلا لیلا»
- «جان مریم»
- «لالایی»
- «سنه ده قالماز»
از جمله آثاری هستند که او برای ساز گیتار، تنظیم و در آخرین کتاب خود منتشر کرده است.
لیلی افشار ۷ آلبوم دارد و ۲ کتاب دیگر نیز در مورد موسیقی و ساز گیتار نوشته است.
نام کتابهای او عبارتند از:
- آموزش گیتار کلاسیک از مبتدی تا پیشرفته
- باخ برای گیتار کلاسیک
نام آلبوم های لیلی افشار:
- مسخ
- ساغر
- گذار در نوا
- 24 کاپریچوی گویا
- هزار و یک شب
- Musica da Camera
- باخ برای گیتار کلاسیک
چابکسر
بانو لی لی افشار افشار پس از تحمل یک دوره بیماری در ۲ آبان ۱۴۰۲ درگذشت و پیکر او دو روز بعد در ۴ آبان ۱۴۰۲ در آرامگاه پایینمحلهء قاسمآباد سفلی چابکسر در استان گیلان دفن شد.