ساخت این ساز قدیمی به فیلسوف عالیقدر و موسیقیدان بزرگ قرن چهارم، ابونصر فارابی نسبت داده شده‌است.
شواهد و علائم بجای مانده از نقاشی ها و حکاکی های موجود از دوره های آشوری و بابلی (669 قبل از میلاد)، تصویرهایی را نشان می‌دهد که در آن، افراد آلاتی ذوذنقه شکل شبیه سنتور را که به وسیله طناب یا نخی که بدان متصل بود از گردن آویخته و با آن می نواختند.
تصویر بازسازی شده از نقش سنگی بالا
نام این ساز بارها در کتب قدیمی و اشعار قدیمی تکرار شده است. مشخص نیست که سنتور ابتدا در کدام کشور مورد استفاده بوده است، ولی مطمئنا ایرانیان قبل از ظهور اسلام با این ساز آشنا بوده و آن را «کونار» می‌نامیدند. بعد از اسلام نیز عبدالقادر مراغه‌ای «ساز» یا «طوفان» را معرفی کرد که شباهت به سنتور امروزی داشته با این تفاوت که برای هر صدا فقط یک سیم می بستند و با جابه جایی خرکها آن را کوک می‌نمودند.
با توجه به قدمت آثار کشف شده، گمان می رود که این ساز از قلمرو ایران به کشورهای دیگر راه یافته و نام‌های مختلفی پیدا کرده است. به همین دلیل، برخی از انواع سنتور در کشورهای دیگر نظیر عراق، چین، هند، مصر، ترکیه و جمهوری چک نیز با تفاوت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این ساز را در کشور چین «یان-کین»، در اروپای شرقی «دالسی مر»، در انگلستان «باترفلای»، در آلمان و اتریش «مک پر»، در هند «سنتور»، در کامبوج «فی» و در امریکا «زیتر» می‌شناسند که دارای وجه تشابهات و تمایزاتی با یکدیگر می‌باشند. علاوه بر کشورهای نامبرده، ساز سنتور در بعضی نواحی ارمنستان و گرجستان نیز رایج است.
سنتور در سلسله امپراتوری مین (سالهای 1368 تا 1644 هـ. م) به دنبال رفت و آمدهای روزافزون بین چین و خاورمیانه، از فارس و از طریق دریا به چین منتقل شده که ابتدا در استان ساحلی کانتون رواج یافته و سپس به تدریج در سراسر چین تعمیم یافته است. امروزه یان-کین یا همان سنتور چینی به عنوان ساز ملی چین شناخته می‌شود.
در روایت دیگری، رئوف یكتا بیگ از علمای بزرگ موسیقی تركیه در دایره المعارف لاوینیاك چاپ 1922 می‌نویسد: سنتور در اصل از آلات موسیقی قدیم یهود است. در دایره المعارف موسیقی لاروس آمده كه سنتور از جمله سازهایی است كه اقوام یهود به آن علاقه‌مند بوده و به احتمال قوی ساز قانون قدیمی‌تر از سنتور است.
سنتور قبل از آغاز دوره قرون وسطی به اروپا راه یافته و مورد قبول عامه واقع شده است و چون موسیقی و هنر از اوایل پیدایش مذهب مسیح در استخدام آن مذهب درآمد، هنرمندان اروپا به تكامل آن كوشیدند تا بالاخره اولاد خلفی از سنتور به وجود آمد كه امروز آن را به عنوان سلطان سازها، یعنی پیانو، می شناسند.
منبع: santoorpedia.com