بخش بزرگی از آسیای میانه، افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، و یونان متأثر از این موسیقی است و هرکدام به سهم خود تأثیراتی در شکلگیری این موسیقی داشتهاند، از موسیقیدانها یا به عبارتی نوازندگان موسیقی در ایران باستان میتوان به «باربد» و «نکیسا» و «رامتین» اشاره کرد.
«ردیفهای موسیقی اصیل» ایران در سال ۱۳۸۸ بهعنوان اولین پرونده مستقل ایران در فهرست میراث ناملموس جهانی ثبت شده است.
نواحی
آذربایجانی، شوشتری، ایلامی، باصری، بختیاری، بخشیهای خراسان، شمالی، بلوچی، بندری، ترکمنی، جنوبی، خراسانی، علوانیه، کردی، کرمانی، گیلکی، لری و مازندرانی.
از آنجاییکه از حوصله این مطلب خارج میباشد تنها به شرح موسیقی سنتی در برخی از مناطق ایران عزیزمان میپردازیم.
موسیقی اصیل آذری
موسیقی آذری بخشی از فرهنگ زنده مردم این بخش از ایران است که ریشه در موسیقی ایرانی دارد. موسیقیدانهای این منطقه با تاثیر گرفتن از حماسهها، دلیریها، افسانهها و داستانها موسیقیهایی جاودان را ساختهاند.
در آذربایجان کسانی که همراه نواختن ساز، آواز هم میخوانند به «عاشیق» معروفاند. عاشیقها در وصف جنگندگیها، دلاوریها و شجاعت مردم آذربایجان میخوانند و از زمان پیش از ورود اسلام به ایران بین مردم و هنرمندان حضور داشتهاند.
موسیقی در کردستان
موسیقی کردی از نظرغنا و اصالت بسیار قابل توجه است. در مناطق کرد نشین، موسیقی به سه دستهی مختلف تقسیم می شود. موسیقی روستایی و سنتی، موسیقی شهری ، موسیقی دینی در کنار موسیقی اصیل، وجود ساز های محلی و همچنین رقص محلی نیز به اعتلای فرهنگ بومی مردم منطقه کمک شایانی کرده است.
موسیقی در منطقه خراسان
یکی دیگر از موسیقیهای ریشه دار و اصیل ایرانی را باید در منطقه ی خراسان جستجو کرد. جایی که محل پیوند فرهنگ های مختلف از ترک و لر و کرد تا بلوچ و کرمانج است. موسیقی خراسان بیشترین تاثیر خود را از اقلیم و جغرافیای منطقه گرفته است و از این رو به دو دسته ی موسیقی جلگهای و کوهپایه ای تقسیم شده است. برجسته ترین ویژگی موسیقی خراسان، داستان پردازی در خلال اجرای موسیقی است. لحن حماسی و داستان های اساطیری در موسیقی خراسان جایگاه ویژه ای دارد.