گاسپاریان ۱۲ اکتبر ۱۹۲۸ در سولاک، روستایی در نزدیکی ایروان ارمنستان، متولد شد.
او در شش سالگی نواختن دودوک را آغاز کرد. در گفت‌وگویی که بعد از کنسرتش در تالار بزرگ باربیکین (سال ۱۳۹۱) داشت، از زندگی تلخی که در دوران کودکی گذرانده، سخن گفته و اشاره کرده است که مادرش در شش سالگی از دنیا رفته است و از آنجا که پدرش در جنگ بوده، او در یتیم‌خانه روزگار می‌گذرانده است.
در آن دوره جاهایی بود که مثل سینماهای امروزی فیلم نشان می‌دادند. از آنجا که فیلم‌ها صامت بودند سه نفر نوازنده زیر پرده می‌نشستند و با نواختن دودوک نمایش فیلم را همراهی می‌کردند. اولین بار که صدای دودوک را شنیدم خیلی خوشم آمد. در میان آن سه نوازنده، استادی هم بود به نام مارکار مارکاریان؛ خود را به او رساندم و از او خواهش کردم که یک دودوک هم به من بدهد؛ خیلی خشن جواب داد که می‌خواهی چکار؟ برو درست را بخوان مگر پدر و مادر نداری؟
خانواده گاسپاریان پیش از او هیچ نوازنده ای نداشتند.
در ۱۹۴۷ میلادی، وقتی که نوزده سال داشت از دست ژوزف استالین رئیس‌جمهور وقت شوروی یک ساعت مچی جایزه گرفت.
نخستین اجرای گاسپاریان، تکنوازی در گروه رقص و آواز سنتی ارکستر سمفونیک تاتول آلتونیان، در ۲۱ سالگی بود.
این نوازنده در سال ۱۹۵۹ با کسب مدال طلای چهارمین جشنواره یونسکو نخستین جایزه خود را به دست آورد و در سال‌های ۱۹۶۲ و ۱۹۷۳ در همین جشنواره به ترتیب مدال نقره و برنز را گرفت. گاسپاریان در سال ۱۹۷۳ عنوان هنرمند مردمی ارمنستان را به دست آورد و سال ۱۹۸۸ آغاز زندگی حرفه‌ای او در عرصه بین المللی بود.
جیوان گاسپاریان در ۵۲ سالگی به دانشگاه رفت و پس از فارغ‌التحصیلی شروع به آموزش موسیقی کرد. او به منزله مدرس دانشگاه موسیقی ارمنستان، بیش از هفتاد نوازنده دودوک را برای اجراهای حرفه‌ای تعلیم داد.
ژیوان گاسپاریان موسس «مدرسه دودوک و کمانچه ایروان» در ارمنستان است.
گاسپاریان برای اجرای موسیقی چند سفر به ایران نیز داشت. یکی از این سفرها برای حضور در جشنواره موسیقی فجر و دیگری برای اجرای کنسرتی مشترک با حسین علیزاده بود. آلبوم مشترک او با حسین علیزاده با نام «به تماشای آب‌های سپید» نامزد جایزه گرمی در رشته «بهترین موسیقی سنتی جهان» شد.
آلبومی که می‌توان آن را گفت‌وگوی تار و دودوک نامید و بسیار فوق‌العاده است.
این هنرمند سابقه همکاری با هنرمندان شناخته شده ایرانی از جمله کیهان کلهر را در کارنامه خود داشت .
گاسپاریان علاوه بر چهره‌های ایرانی، با هنرمندان معروف بین‌المللی از جمله پیتر گابریل، ارکان اوگور، مایکل بروک، برایان می، لیونل ریچی، درک شرینیان، هانس زیمر و آندریاس وولن وایدر همکاری داشت.
مشارکت در ساخت موسیقی متن فیلم‌های نام آشنایی چون گلادیاتور (ساخته ریدلی اسکات ۲۰۰۰) و الماس خونین (ادوارد زوئیک ۲۰۰۶) از دیگر نقاط پررنگ کارنامه هنری این هنرمند توانا بود. این نوازنده برجسته همچنین در آثاری چون «آخرین وسوسه مسیح»، «راه رفتن مرد مرده»، «محاصره»، «کلاغ» و... نیز حضور داشت.
ژیوان گاسپاریان، نوازنده و آهنگساز برجسته که سازی ملی و حتی محلی به نام دودوک را جلوه‌ای جهانی بخشید، در ششم ژوییه ۲۰۲۱ در سن ۹۲ سالگی چشم از جهان فرو بست.
اجرای حیرت انگیز و در عین حال دلنشین دودوک این هنرمند توانا ، درست مثل یک سنگ صبور بر اوقات تنهایی و غمناکتان، شما را بر بالهای پنهان خود می نشاند و به پرواز در می آورد.