امین الله رشیدی خواننده محبوب و قدیمی کشورمان، در ۴ اردیبهشت سال ۱۳۹۴ متولد شد. اصالت امین الله رشیدی به روستای راوند کاشان بازمیگردد.
او در روستای زیبا و مصفای «راوند كاشان» از پدری كشاورز و مادر شاعرزاده و شاعر منش متولد شد.
امین الله نوه دختری ادیب «بیضایی آرانی» شاعر معروف اواخر سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ هجری بود و از همان کودکی همچون پدربزرگش به دنیای شعر و موسیقی علاقه مند شد.
در چهار ماهگی او را به كاشان آوردند و تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آنجا آغاز و به پایان رساند و بلافاصله پس از پایان تحصیل در یكی از دفاتر اسناد رسمی كاشان مشغول كار شد.
امین الله رشیدی
او در ضمن تحصیل ، نقاشی قالی ایرانی را نزد استادان آن زمان، آقایان:«محمد دبیر الصنایع» و «حسن نقشپور اراكی» فرا گرفت و در زمانی كوتاه تا مرحله طراحی و ابتكار پیش رفت و در حین نقاشی نیز با مقدمات نوازندگی تار نزد استاد «نقشپور نامبرده» كه تار را به زیبایی می نواخت ،آشنا شد.
مهدی فروغ
در سال ۱۳۲۵ به تهران نقل مکان کرد.
رشیدی با موسیقی به اصطلاح كلاسیك (ردیف آواز ایرانی) از راه شنیدن صفحات قدیم گرامافون و خوانندگان دهه ۱۳۲۰ رادیو ایران آشنا گردید و در اوائل ورود به تهران چند گاهی در كلاس های شبانه هنرستان موسیقی (تالار وحدت كنونی) اصول نت خوانی را نزد آقای «موسی معروفی» و چند ماهی کوتاه نیز در كلاس موسیقی «مسعود معارفی» و تئوری آواز را نزد دكتر «مهدی فروغ» در هنرستان نامبرده آموخت و با یادگیری نت،تار را رها كرد و از آن پس نت آهنگ هایی را كه می ساخت بدون استفاده از ساز بروی كاغذ می آورد.
امین الله رشیدی نخستین خواننده ایرانی آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نت) است.
علی محمد خادم میثاق
در سال ۱۳۲۸ از طریق استاد گرانقدرش «موسی معروفی» به آقای «علیمحمدخادم میثاق» ،رهبر یكی از اركسترهای رادیو ایران معرفی شد و از همان سال به عنوان خواننده و آهنگساز فعالیت خود را در رادیو آغاز نمود.
آقای رشیدی میگوید:
«کارم را به عنوان خواننده در رادیو در سال ۱۳۲۷ آغاز کردم که آن زمان هنوز ضبط صوت به ایران نیامده بود و من به مدت پنج سال زنده در رادیو اجرا کردم. اولین بار که صدای خودم را از رادیو شنیدم حالت عجیبی، یک دگرگونی به من دست داد»
اولین بار ترانه «رنج جدایی» از ساخته های زنده یاد «موسی معروفی» را در «مایه افشاری» با اركستر نامبرده در رادیو اجرا كرد.
شعر این اثر هم از آقای «دکتر محمدعلی مشایخ» است .
اولین بار که آقای موسی معروفی اورا به رئیس یکی از ارکسترهای رادیو آوا معرفی کرد، «علی‌محمد خادم میثاق»، فارغ‌التحصیل دوره دوم هنرستان موسیقی تهران، مدیریت ارکستر را برعهده داشت که خود ایشان پیانو می‌نواختند و نوازندگان چیره دستی چون:
- «مصطفی‌الله سپهری» ویلون
- «عباس زندی« تار و سه‌تار
- « ولی‌الله البرز» کلارینت
- «حسین همدانیان» ضرب
می‌نواختند که این ترانه را به صورت زنده و مستقیم اجرا و از رادیو پخش شد.
سلیمان اکبری، پرویز شهبازی، امین الله رشیدی و منوچهر لشکری
همزمان،مدتی نیز در برنامه های موسیقی ارتش (كه شب های جمعه ساعت هفت و نیم بعد از ظهر از رادیو ایران پخش می شد) در اركستر به سرپرستی هنرمند گرامی «علی تجویدی» می خواند و در چند برنامه رادیویی «محمد بهارلو» نیز شركت نمود.
از راست به چپ آمین الله رشیدی، محمدرضا اسماعیلی، مسعود میثاقیان، منصور صارمی
همزمان،مدتی نیز در برنامه های موسیقی ارتش (كه شب های جمعه ساعت هفت و نیم بعد از ظهر از رادیو ایران پخش می شد) در اركستر به سرپرستی هنرمند گرامی «علی تجویدی» می خواند و در چند برنامه رادیویی «محمد بهارلو» نیز شركت نمود.
رشیدی در سال ۱۳۴۴ بنا به مقتضیات شغلی از رادیو استعفا داد. او در مدت فعالیت در رادیو در حدود ۱۰۰ آهنگ ساخت که شعر بعضی از آنها را نیز خود می‌سرود اما بیشترین شعر آن آهنگها را شاعرانی چون «تورج نگهبان», «بیژن ترقی» ، «مهرداد اوستا»، «فریدون مشیری»، «رضا ثابتی»، «نظام فاطمی»، «ابوالقاسم حالت»، «نواب صفا»، «عبداله الفت», «پرویز وکیلی» و ...... سروده‌اند و اکثرا به وسیله ارکسترهای شماره یک و دو رادیو ایران اجرا میگردید.
اجرای آهنگها با نوازندگی و همکاری هنرمندانی چون «حبیب‌الله بدیعی»، «پرویز یاحقی»، «همایون خرم», «عباس شاپوری»، «محمد میرنقیبی»، «انوشیروان روحانی»، «ولی‌الله البرز»، «یاوری»، «حدادی» و با نظارت و سرپرستی «مشیر همایون شهردار» و «حسینعلی ملاح» ضبط و پخش شده است.
امین الله رشیدی و بانو دلکش
رشیدی در شاعری و نویسندگی و نقد نیز دستی دارد و مقالاتی از او در مطبوعات سال‌های قبل به چاپ رسیده که از جمله آنها نقدی بر کتاب «شعر نو از آغاز تا امروز، تالیف محمد حقوقی از انتشارات مؤسسه فرانکلین که در شماره ۱۰سال ۵۲ مجله وحید چاپ شده است.
سفرنامه‌ای به نام از کاشان تا کاناری در سال ۱۳۷۲ از وی چاپ شده است.
او بخشی از خاطراتش را در قالب کتاب «عطر گیسو» در سال ۱۳۸۱ توسط انتشارات عطایی تهران منتشر نمود.
سومین کتاب وی به نام «ایران در رهگذر زمان» در سال ۱۳۹۰ به چاپ رسید.
بانو پروین و بانو الهه آقایان منوچهر سخایی، بنان و امین الله رشیدی
شیوه «امین‌الله رشیدی» در خوانندگی و آهنگ‌سازی، مرز میان سنت و نوگرایی می‌باشد؛ به قول خودش حد وسط را انتخاب کرده‌است.
وی دربارهٔ موسیقی کلاسیک و ردیف آوازی که سینه به سینه حفظ شده و کامل‌ترین صورت آن به وسیله «موسی معروفی» نت‌نویسی شده‌است، نظریاتی دارد و معتقد است که در اجرای آوازها، به شرط حفظ اصالت ایرانی و به خصوص تلفیق آن با شعر پارسی، باید شیوه‌ای نو ایجاد کرد و از تکرار مکررات خودداری نمود.
امین الله رشیدی همواره در گفت‌وگوهایش می‌گفت:
«در این زمانه که موسیقی بی‌سر و سامان و آشفته است و شما دیگر آهنگی را که به دلتان بنشیند، نمی‌شنوید، بیایند آثاری را که دست من باقی مانده، بگیرند تا جوانان از آن استفاده کنند. من تنها بازمانده هنرمندان دهه‌ی ۳۰ و ۴۰ هستم که دستم پر است از آهنگ‌هایی که عطر آن سال‌ها را دارند. جوان‌هایی هستند که صدایی خوب دارند و می‌توانند، این کارها را بخوانند. اصلا یک ارکستر بدهند تا خودم انجام دهم.»
رشیدی به مدت ۴۰ سال از عرصه اجرا به دور ماند اما با این حال در سال ۹۳ دو کنسرت موسیقی را، در اصفهان و تهران اجرا کرد.
برخی از قطعات و ترانه‌های رشیدی توسط آهنگسازان دیگری هم تنظیم و بازخوانی شده است که از جمله آنها ترانه "کیستم من" است که توسط «جمال‌الدین منبری» تنظیمی دوباره شد و ارکستر ملی ایران به رهبری «فرهاد فخرالدینی» آن را چندین بار اجرا کرده است.
در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برخی از ترانه‌های گذشته او در قالب آلبوم‌هایی مجزا منتشر شد و خود او نیز در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی حضور پیدا کرد و به اجرای برنامه پرداخت.
از جمله آلبوم‌های او که در دو دهه گذشته منتشر شده‌اند می‌توان به
- عطر گیسو
- چشم شب
- افسونگر
- بخت گمشده
- دلم تنگ است
- من عشقم
اشاره کرد.
امین الله رشیدی در سال ۱۳۳۶، با دختری اهل کاشان ازدواج کرد که حاصل آن یک دختر و پسر به نام‌های افسانه و صبا است.
« افسانه رشیدی » دختر امین الله رشیدی در رشته موسیقی و نوازندگی مشغول است و فعالیت دارد.
این خواننده پیشکسوت که آثار ماندگاری در موسیقی ایران دارد پس از یک عمر فعالیت هنری در روز جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳ بر اثر کهولت سن درگذشت.
«افسانه رشیدی» فرزند این هنرمند پیشکسوت این خبر را تایید و اعلام کرد که پیکر این هنرمند برای تحقیقات به دانشگاه علوم پزشکی اهدا شود.
یادش گرامی و روانش شاد.
