حیدر رقابی یا حیدرعلی رقابی شاعر و فعال سیاسی متخلص به «هاله», در ۱۹ آذر ۱۳۱۰ در خانوادهای سیاسی _هنری به دنیا آمد. پدرش باجناغ محمدحسن شمشیری از هواداران دکتر مصدق بود و مادرش با مادر بیژن ترقی، ترانهسرای معروف، دختر عمو بود.
تحصیلات ابتدایی را در دبستان نوشیروان ، و متوسطه را در دارالفنون به اتمام رساند . سپس وارد دانشگاه تهران شد . از همان دوره ی دانشگاه به فعالیت های ادبی روی آورد و استعداد ترانهسرایی داشت. رقابی در شعر «هاله» تخلص میکرد. اما آوازه ش بیشتر از هر چیز به سبب ترانه مرا ببوس با صدای حسن گلنراقی است.
حیدر رقابی طبعی حماسی و مبارزهجو داشت و خیلی زود در ردیف طرفداران دکتر مصدق وجبهه ملی درآمده،و در جنبش ملی شدن نفت فعال بود. وی پیوسته در کنار سیاسیون، استعداد شاعری را به کار منظومههای وطنی و حماسی گرفته، با شور و هیجان در میتینگها با صدایی رسا و کلماتی آتشین اشعار خود را از پشت بلندگوها به گوش همرزمان خود میرساند.
حیدر رقابی
رقابی (هاله) که پیش از ۲۸ مرداد سازمان «سربازان جبهه ملی» را رهبری میکرد، و ملتگرایی تندرو بود، به سمت مسئول کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران برگزیده شد که در اثر فعالیتهای خود در نهضت مقاومت ملی به زندان میافتد.وی با وساطت شمشیری از زندان آزاد میشود با این شرط که ایران را ترک نماید.
پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۳۴ از ایران رفت و در کشور آمریکا سرگرم تحصیل در دانشگاه کلمبیا شد و در رشته حقوق بینالملل از این مرکز لیسانس و فوقلیسانس خود را گرفت و.دیگر به ایران برنگشت و در آمریکا استاد دانشگاه شد . هاله نخستین کسی است که در ایجاد و تأسیس دانشگاه دیوسی سرخ پوستان زحمت فراوان کشید . سپس مدیریت برنامه ریزی آنجا را به عهده گرفت.
غلامرضا تختی
آرامگاه حیدر رقابی در ابن بابویه
دﮐﺘﺮ ﺣﯿﺪر رﻗﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﻣﺒﺎرز ﻓﺮاﻣﻠﯽ اﺳﺖ. ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﻧﮕﺎه ﺟﮫﺎﻧﯽ او ﺑﻪ اﻧﺴﺎنھﺎ و ﺗﻼش ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﭘﺎﯾﻤﺎل ﺷﺪه آﻧﮫﺎ ﻓﺎرغ از رﻧﮓ، ﻧﮋاد و ﻣﺬھﺐ در دﻓﺎع از ﺳﺮخﭘﻮﺳﺘﺎن و ﺳﯿﺎهﭘﻮﺳﺘﺎن آﻣﺮﯾﮑﺎ را ﻣﯽﺗﻮان در ﮐﺘﺎبھﺎ و ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎی او ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد. ﺟﺎﯾﯽ در ﮐﺘﺎب ﺷﮑﻮﻓﻪھﺎی «ﻋﻠﻢ و زﻧﺪﮔﯽ» ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ: «زﻣﺎن ﻣﯽﮔﺬرد و ﺑﺮده ﺑﻪ ﯾﺎد ﻣﯽآورد ﮐﻪ ﺑﺮده ﻧﯿﺴﺖ و آزاد اﺳﺖ ﮐﻪ ژنھﺎی آﻓﺮﯾﻨﻨﺪه اش ژنھﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽاﻧﺪ و ﻧﺴﻠﯽ از اﻧﺴﺎنھﺎ برﮔﺰﯾﺪهﺗﺮ از ﻧﺴﻞ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺴﺖ. در اﻧﺴﺎﻧﯿﺖ ﺑﺮدﮔﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد. اﻧﺴﺎﻧﯿﺖ ﺑﺮاﺑﺮ آزادﮔﯽ اﺳﺖ.»
کتاب های هاله را تا ۳۰جلد نوشته اند که مطرح ترین آن ها عبارت اند از : فلسفه ی دنیای سوم ، شقایق ها ، آسمان آشک ، خاطرات میگون ، شهرزاد و شاعر شهر شما