مضراب سنتور به دو چوب نازک که به وسیله ی آن سنتور را می نوازند گفته می شود (ابزار نواختن ساز سنتور).
از آنجایی که مضراب سنتور تنها راه ارتباط یک نوازنده با ساز است، انتخاب یک مضراب استاندارد و با کیفیت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مضرابها درواقع کنترل بخش نهایی را در نواختن سنتور برعهده دارند که اگر بهدرستی انتخاب نشوند تاثیر زیادی در صدای خروجی خواهد داشت.
مضراب از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
حلقه ی مضراب: محل گرفتن مضراب.
ساق مضراب: قسمتی از مضراب که حلقه و سر مضراب را به یکدیگر متصل می کند.
سر مضراب: قسمتی از مضراب که روی سیم های ساز فرود می آید.
مضراب سنتور باید :
انحنای مناسب داشته باشد.
وقتی به آن نگاه می کنید نباید کج به نظر برسد.
خیلی سبک و یا خیلی سنگین نباشد.
اندازه ی دم مضراب مناسب باشد و بیش از حد کوتاه یا بلند نباشد.
حلقه ی مضراب به گونه ای باشد که انگشت اشاره در آن آزادانه حرکت کند.
رنگ مضراب در کیفیت و مقاومت آن تاثیری ندارد و به صورت سلیقه ای است.
نوازنده ها به دلیل این که مضراب را در حین نوازندگی مشاهده میکنند،اگر مضراب رنگ خوبی داشته باشد حس خوبی به نوازنده میدهد و نوازنده در نواختن ساز بیشتر لذت میبرد. در زمان هایی که یک قسمت از آهنگ را یا ریتم تند میزنند این مضراب است که با حرکت سریع رنگ زیبای خود را به رخ نوازنده میکشد به گونه ای که انگار برای نوازنده میرقصد.
اما رنگ مضراب بهتر است تا در تمام طول آن یکسان و تکرنگ باشد. اگر ساقه و سر مضراب هر کدام دارای رنگ جداگانه ای باشند باعث خستگی چشم نوازنده خواهد شد.
مضراب های سنتور از جنس چوب بوده و برای ساخت آن ازچوب درخت ازگیل ، گردو، عناب، گلابی و شمشاد استفاده می شود.
در خرید مضراب سنتور به بافت چوب توجه داشته باشید چون هر چه بافت چوب بیشتر باشد مضراب ظریف تر ساخته میشود و دارای مقاومت بیشتری میباشد و زمان نوازندگی تاب نمیگیرد و مقاوم است.
نمونه هایی از جنس پلاستیک نیز موجود است که بسته به درخواست نوازنده یکی از این دو مدل را انتخاب میکند .
مضراب های پلاستیکی از پلاستیک درجه یک ساخته میشوند که برای افرادی که نگران شکستن مضراب های خود یا افرادی که قصد دارند کودک خود را برای یادگیری سنتور بفرستند، ممکن است مناسب باشد.
در خرید مضراب بسیاری از نکات سلیقه ای میباشد
اما توجه داشته باشید که ابعاد مضراب سلیقه ای نمی باشد و شما باید از مضراب هایی استفاده کنید که از نظر ابعاد و اندازه، ابعاد قانونی داشته باشند.
برای مثال طول مضراب بین 23 تا 25 سانتی
متر است که اگر از مضرابی با طول بیشتر استفاده کنید کنترل آن در زمان نوازندگی سخت و باعث لرزش دست شما میشود.
مضراب خوب و استاندارد مضرابی است که وقتی در دست گرفته شود مانند این باشد که سال ها با آن اجرا نموده و به آن عادت دارید.بهتر است مضراب را در جعبه ی مخصوص خود نگهداری کنید و توجه داشته باشید که ساق مضراب بسیار باریک است و برای جلوگیری از تاب برداشتن آن بهتر است یک عدد رطوبت گیر در داخل جعبه داشته باشید زیرا رطوبت باعث تاب برداشتن مضراب خواهد شد. بیش از یک جفت مضراب درون جعبه قرار ندهید. همچنین هیچ چیزی حتی یک برگه کاغذ هم روی مضراب قرار ندهید و مضراب را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید و هنگام جابه جایی سنتور مضراب را هم درون جعبه اش قرار داده و با ان جابه جا کنید. سعی کنید مضراب ها را وقتی درون جعبه می گذارید، در جعبه را با شدت نبندید که باعث آسیب رساندن به مضراب ها شوید.
حبیب سماعی
در قدیم سر مضرابها پوششی نداشته و از مضرابهای لخت استفاده مینموده اند
که اصطلاحا مضراب سخت نامیده میشد.
مضراب سخت به مضرابی گفته میشود که سر آن (قسمتی که با سیمها تماس می یابد) هیچ گونه پوششی نداشته باشد.
برای نواختن با این نوع مضراب باید جنس مضراب بسیار نرم باشد یا به اصطلاح حالت ارتجاعی داشته باشد و اینکه هر چهار رشته سیم ساز دقیقا کوک یکسانی داشته باشند در غیر این صورت صدای تک سیم هایی که از کوک خارج شده اند به گوش نمی رسد.
گاه برای اینکه صدای ملایم تری از ساز داشته باشند با پارچه یا حوله ای سطح ساز را می پوشاندند ؛ یعنی حوله یا پارچه ای روی سیم های سنتور انداخته و تمام سطوح آن را پوشانده و با تبحری که داشتند با مضراب لخت می نواختند. این کار نیاز به مهارتی خاص و تجربه ی بسیار دارد تا مضراب دقیقا روی سیم مورد نظر اصابت کند.
آن طور که منقول است از دوره ی استاد حبیب سماعی استفاده از پارچه یا نمد متداول شد.
امروزه نیز عده ای از مضراب لخت استفاده می کنند. اما نواختن با مضراب لخت دشوار است و نیاز به مهارت و تبحر فراوانی دارد.
نمد مضراب
به منظور لطیف تر شدن صدای ساز بر محل اصابت آن با سیم ها نمد می چسبانند. شما باید یک نمد مناسب برای مضراب خود تهیه کنید که این نمد نه خیلی نازک باشد که صدای ساز شما را تیز کند و نه خیلی ضخیم که صدای ساز شما را خفه کند .
البته در استفاده نمد برای اولین بارصدای ساز شما خفه خواهد بود و بعد از گذشت مدتی از نواختن و کوبیده شدن این مشکل برطرف و صدای متعادلتری خواهد داشت .
بعد از پیدا کردن نمد مناسب آن را باید به مضراب خود بچسبانید دقت کنید که هنگام چسباندن ، چسب باید به صورت متعادل پخش شود و میزان مصرف چسب در هر مضراب یکسان باشد زیرا در صورت متفاوت بودن باعث تفاوت وزن در دو مضراب شما خواهد شد.
بهتر است که نوازنده سنتور در ابتدا با مضراب سنتور سنگین تر شروع به تمرین و آموزش کند تا بتواند زودتربه تسلط مورد نظر برسد.
استفاده از مضراب سنگین تر باعث میشود
نیروی بیشتری برمچ دست ها وارد شود و در نتیجه زودتر به شکل و فرم مورد نظر رسید.
جهت سفارش و خرید مضراب سنتور و کیف مضراب به فروشگاه سایت عباس رجبی مراجعه فرمایید.