مفهوم شب یلدا
یلدا از دوبخش یل باضافه دا تشکیل شده است
یل + دا = یلدا
زبان لری که ازبازمانده های زبان هخامنشیان است یل را به معنای بزرگ دانند وبه مادر دا گویند. به مادر دی هم میگویند
مادر = دا = دی
هخامنشیان اعتقاد داشتند که شب اول زمستان دانه های گیاهان در زیر خاک جوانه میزنند وشروع به روییدن میکنند وبه همین سبب اولین ماه زمستان را دی میگویند.
اینکه بعضیها میگویند معنی کلمه یلدا یعنی بلندترین شب سال غلط میباشد
پس معنی یلدا یعنی رویش و زایش میباشد
یلدا = رویش بزرگ
شب یلدا در واقع از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز یعنی ۳۰ آذر شروع می‌شود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان یعنی اول دی به پایان می‌رسد.
شب یلدا (انقلاب زمستانی) در دیگر نقاط جهان
جالب است بدانید که، انقلاب زمستانی در نقاط مختلفی از جهان جشن گرفته می‌شود.
افغانستان. تاجیکستان،پاکستان،شرق آسیا ( چین،ویتنام، کره، ژاپن وووووو) طی مراسم مخصوصی شب به شادمانی و بزرگداشت انقلاب زمستانی میپردازند.
به نظر می‌رسد، هر زمانی که مردم به نحوه حرکت خورشید پی برده‌اند؛ به دنبالش تقویم خورشیدی را وضع کرده‌اند و در این تقویم به انقلاب زمستانی توجه خاصی داشته‌اند.
فال حافظ در شب یلدا
دیوان حافظ جایگاه خاصی در سفره شب یلدا دارد و مهمانان در دورهمی‌های خود فاتحه‌ای نثار روح حافظ میکنند و تفالی به دیوان او میزنند تا احوال آینده خود را از این طریق جویا شوند. ر
معمولا در شب‌های یلدا بزرگ فامیل به دیوان حافظ تفالی می‌زند.
به این ترتیب که مخاطب فال نیت کرده و بزرگ مجلس این جمله یا شبیه به این را می‌گوید: ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…
رسم دیگری در گذشته مرسوم بود که افراد با انتخاب یک گردو و شکستن آن، از روی پوک بودن یا نبودن گردو،
فال میگرفتند.
شعرخوانی و داستان خوانی
از بخش‌های جذاب شب یلدا محسوب می‌شود که امروزه رو به فراموشی است. در گذشته بزرگ‌ترها برای مهمانان، ضمن قصه‌گویی و بیان داستان‌های شاهنامه و پندآموز، اشعاری را نیز می‌خواندند.
از جذاب‌ترین آیین‌های شب چله، سفره شب یلدا و خوردنی‌های آن است.
خوردنی‌هایی شامل آجیل مخصوص، میوه‌های خشکی از قبیل توت خشک، انجیر، برگه هلو و زردآلو، میوه‌هایی چون هندوانه و انار و انواع شیرینی. همه این‌ها جنبه نمادین دارند و نشانه، برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
در چنين شبي مستمندان نيز براي گرفتن ميوه‌ی شب‌چ‍َره در كوچه‌ها و محله‌ها به راه افتاده و آوازهاي ويژه‌ای را با مضامين ويژه‌ی شب يلدا به صورت دعاگونه می‌خواندند تا مردم به ياری‌شان بشتابند. اين آواز و رسم در اروپا هنوز رايج است و در آنجا نيز چنين آوازهايی را در شب كريسمس و نوئل می‌خوانند.
به هر شكل ي‍َلدا جشنی كهن است كه با همة شاديها و آوازهايش، هدفی جز نزديكي دلها و ايجاد فضاي همدلي و دوري از فضاي يأس و سياهي‌‌ِ دل‌مردگي و افسردگي ندارد و بايد آن را گرامي داشت. آييني كهن كه موسيقي در آن به هر شكل جاري و نامحسوس بوده و امروزه حتي نمي‌دانيم يك آواز آن را چگونه مي‌خوانده‌اند و يا بازيهاي آييني آن چه شكلهايي از موسيقي و حركت را در خود داشته است. آنچه بازمانده تكه‌هايي از سفالينه‌اي ناملموس است به نام موسيقي ي‍َلدا!!
در پایان
آرزو کنیم حال همه خوب باشد،
خیابان پر باشد از عابران سرخوشی که نه غصه‌ای برای خوردن دارند،
نه مشکلی برای حل نشدن،
نه دلیلی برای گوشه‌گیری و تنها بودن.
عابرانی که سرخوش و آسوده از کنار هم عبور میکنند و می‌خندند.
آرزو کنیم حال همه خوب باشد
به خوبی عطر یاس کوچه باغ های قدیمی،
به خوبی دو روز مانده به عید زمان کودکی
و به خوبی همان روزی که دوباره آرامش و عشق،
به خیابان‌های شهر، برگردد...
پاییز با
همہء عاشقانه هایش
بارسفربسته و دارد میرود
و زمستان بازیباییهایش در راه است
امیدوارم....
فرو افتادن هر دانه برف
آمینی باشدبرای آرزوهای زیباتون
امیدوارم...
این یلدا پایان درد ها و رنج ها و جدایی ها باشه و سراغازی برای با عشق و امید و ارزو زیستن
یلداتون مبارک