بیوگرافی عبدالله خان دوامی

«عبدالله خان دوامی» در سال ۱۲۷۰ در «طا» یکی از روستاهای «تفرش», متولد شد. پدر عبدالله خان، «ابوالقاسم خان دوامی», از خرده مالکین آن منطقه بود.او دوران کودکی خود را در روستا سپری و دروس ابتدایی و قرآن خوانی را فرا گرفت.

رکن الدین خان مختاری

حاج خان عین الدوله

در ۸ سالگی به تهران مهاجرت و در مدرسه تربیت ثبت نام کرد و با «رکن الدین خان مختاری» (معروف به سرپاس مختاری) در این مدرسه همکلاس شد.

او که در تنبک نوازی ادامه دهنده «حاج خان عین الدوله‌» بود، به واسطه علاقه و شور ذاتی، گوش دقیق و ذوق سلیم خود به فراگیری موسیقی اصیل ایرانی نزد استادان برتر زمانه خود پرداخت.

عبدالله شبی در منزل یکی از دوستانش به نام «مجدالممالک» با شخصی به نام «علی خان نایب السلطنه» که یکی از خوانندگان بزرگ عصر قاجار بود آشنا می شود و به درخواست مجدالممالک قطعه ای را می خواند که این قطعه مورد قبول علی خان نایب السلطنه قرار می گیرد و دوامی را تشویق می کند که در نزد او آواز کارکند و او هم قبول می کند .

بدین ترتیب اولین مشق خود را در دستگاه شور نزد علی خان آغازو ردیف آوازی راست‌پنجگاه را از او فرا می‌گیرد.

سپس از محضر استادانی نظیر: «آقا میرزا حسینقلی»، «حسین خان کمانچه کش»،« درویش خان»، «ملک الذاکرین» و «آقا میرزاعبدالله» بهره برده و مطالب فراوانی یاد میگیرد.

در آن زمان مدرسه ای شبانه برای موسیقی به ریاست «رکن الدین خان مختاری» تأسیس می‌شود و از عبدالله دوامی، ابوالحسن صبا و علی اکبر خان شهنازی (پسر میرزا حسینقلی) دعوت به عمل می‌آید تا در سه مرحله ابتدایی، متوسطه و عالی تدریس کنند.

عبدالله پیش از انقلاب برای شناساندن موسیقی اصیل و سنتی ایران تصمیم می گیرد که به همراه «اقبال السلطان» ، «باقرخان» و «مشیر همایون شهردار»، برای ضبط کردن برخی آثار به برلین بروند اما به دلیل جنگ جهانی اول این سفر به انجام نمی رسد و مجبور می شوند به جای برلین به تفلیس و قفقاز سفر کنند.

با این حال به دلیل رخ دادن جنگ جهانی اول نسخه‌های زیادی از این صفحه‌ها به ایران نرسید.

عکس یادگاری سفر به تفلیس جهت ضبط صفحات گرامافون سال ۱۲۹۳

نشسته از راست به چپ:

باقرخان رامشگر، سید حسین طاهر زاده ، درویش خان

ایستاده از راست به چپ : عبدالله خان دوامی، ابوالحسن خان اقبال آشتیانی

عبدالله دوامی به مدت هفت سال در اداره ی پست کار کرد و بعد از آن به وزارت دارایی منتقل شد و تا پایان دوره ی بازنشستگی در این وزارتخانه مشغول به کار بود.

او در سال ۱۳۳۴ فعالیت و همکاری خود را با رادیو و تلویزیون و مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران آغاز کرد، اما به دلیل کهولت سن مجبور بود تا شاگردانش را در منزل خود تعلیم دهد.

عبدالله دوامی از سال ۱۳۰۵، که آخرین کنسرت عمومی خود را به یاد درویش‌خان برگزار کرد، دیگر برای عموم برنامه اجرا نکرد اما در کنار کار اداری، برای هنرجویان داوطلب، ردیف‌ آواز و مجموعه ترانه‌های ضربی قدیم را تدریس می‌کرد.

او با تدریس در هنرستان آزاد موسیقی ملی و مکتب صبا و نیز تدریس خصوصی در خانه اش تا بازپسین سال های عمر در مسیر آموزش کوشا و مصمم بود.

محمدرضا لطفی و عبدالله خان دوامی

ابوالحسن خان صبا، فرامرز پایور، محمود کریمی، نصرالله ناصح پور، محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، داریوش طلایی، مجید کیانی، محمد حیدری، فاطمه واعظی (پریسا)، فاخره صبا، تورج کیارس، کریم صالح عظیمی، شاپور حاتمی، نورعلی خان برومند، شهرام ناظری، سیما بینا و رامبد صدیف تنها بخشی از شاگردان او را تشکیل می دهند.

دوامی با حفظ و نگاه داشت، مجموعه ردیف آوازی ایران و آموزش آن به هنرجویان از نابودی بخش مهمی از دانسته ها و تجربیات کهن جلوگیری کرد و بزرگ ترین کوشش خود را در راه انتقال آن به آیندگان به کار بست.

حسین علیزاده و عبدالله خان دوامی

آثار عبدالله دوامی

از عبدالله دوامی نوارهای مخصوصی که بیشتر جنبه ی آموزشی دارد به جای مانده است. تصنیف های قدیمی و نت های ردیف آوازی، صفحات گرامافون به همراه درویش خان ، سیدحسین طاهرزاده و…، نوارهای خصوصی تدریس به شاگردان و پنجاه تصنیف عارف از دیگر آثار به جای مانده از او می باشد.

اما شاخص ترین اثر به جای مانده از این استاد نت ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی است که به کوشش «فرامرز پایور» نت نویسی و به چاپ رسیده است.

استاد عبدالله خان دوامی در بیستم دی ماه ۱۳۵۹ دار فانی را وداع گفت.

روانش شاد و آثارش ماندگار